Latinično slovo “Z” jedan je od nekoliko simbola (uključujući “V” i “O”) naslikanih na vojnim vozilima ruskih oružanih snaga uključenih u agresiju na Ukrajinu.
Rusi tvrde da “Z” pomaže njihovim timovima da se razlikuju od drugih snaga.
Kasnije je također postao militaristički simbol koji se koristi u ruskoj propagandi i od strane ruskih civila kao znak podrške invaziji. Izvan Rusije, simbol je zabranjen za javno prikazivanje u raznim zemljama.
Četnici koristili simbol prije Rusa
No, ono što je manje poznato je da korištenje slova “Z” nije prvi put zabilježeno u agresiji na Ukrajinu. Naime, postoje brojni dokazi da su ovo slovo, doduše u svom ćiriličnom obliku, također koristili i pripadnici Ravnogorskog četničkog pokreta u Drugom svjetskom ratu, piše Klix.
U brojnim leksikonima i udžbenicima iz perioda bivše Jugoslavije, izraz “stavljanja pod slovo Z” korišten je kao eufemizam za djelo klanja korištenjem kame.
Tokom Drugog svjetskog rata četnici su klali ljude na prostorima svih bivših (tada budućih) jugoslavenskih republika, a žrtve su bili politički, ideološki, ekonomski i nacionalni neprijatelji.
U tu svrhu formirane su zloglasne “crne trojke”, koje su imale jedan jedini zadatak, a to je eliminacija svih onih koje bi Vrhovno zapovjedništvo “stavili pod slovo Z”.
Na sudu se branio: ‘Z’ ne znači zaklati, nego zaplašiti
Četnički vojvoda i osuđeni ratni zločinac Draža Mihailović se na suđenju branio da “Z” dolazi od “strašiti”, a ne “klati”, no dokazi to niijsu potvrdili.
Tako na suđenju tužitelj pita Mihailovića za što su koristili slovo “Z”, na što on odgovara da je to samo “jedno malo slovo”, koje su koristili za zastrašivanje protivnika, između ostalih, “one koje sarađuju s Nijemcima”, ali i seljake i pristalice partizana.
Na to mu tužitelj odgovara da je slovo “Z” bio je znak emitovan preko Radio Londona i značio je “zaklati”. Uostalom, tužitelj mu kaže, “vaši komandanti uredno su vodili liste koga je trebalo likvidirati”.
Nakon završetka Drugoga svjetskog rata, Mihailović se skrivao u istočnoj Bosni, i za razliku od drugih četničkih vođa nije prebjegao na Zapad. Uz pomoć Mihailovićevog nekadašnjeg odanog saradnika Nikole Kalabića, agenti Ozne, hvataju Dražu Mihailovića 12. januara 1946. godine, munjevitom akcijom na planinama u okolini Višegrada. Akciju hapšenja je operativno koordinirao Jovo Kapičić.
Mihailović je optužen za izdaju i ratne zločine. Suđenje je održano 10. –15. juna 1946. godine. Nakon što je odbijena žalba, Mihailović je zajedno s još osam oficira pogubljen 17. jula 1946. godine u Lisičijem Potoku. Tijela su pokopana u neobilježenom grobu na mjestu pogubljenja.
Nakon devet godina suđenja i brojnih rasprava u srpskoj javnosti, sud u Beogradu je rehabilitirao Mihailovića 2015. godine.
